Người phụ nữ cuối cùng biết ngôn ngữ Yamana đã qua đời

Ngày 16/2 vừa qua, ngôn ngữ bản địa Yamana đến từ cực nam Nam Mỹ đã biến mất hoàn toàn sau khi người cuối cùng biết ngôn ngữ này qua đời.

Bà Cristina Calderon hay còn gọi là Kuluana Cristina (bà Cristina), ở vùng Magallanes, gần Puerto Williams (Chile) đã qua đời ngày 16/2 ở tuổi 93 vì COVID-19. Lúc sinh thời, bà thông thạo ngôn ngữ Yamana của cộng đồng người Yagan, sau khi người chị gái qua đời vào năm 2003, bà trở thành người cuối cùng trên thế giới có thể nói được ngôn ngữ này.

Bà Cristina Calderon là người phụ nữ cuối cùng trên thế giới nói ngôn ngữ bản địa của người Yagan, ảnh chụp ngày 17/5/2019 (Ảnh: Reuters)

Trước đây, bà đã cố gắng để lại kiến thức của mình cho thế hệ sau bằng cách thực hiện một từ điển của ngôn ngữ này với các bản dịch sang tiếng Tây Ban Nha.

Cô Lidia Gonzalez, con gái của bà Calderon, nói trên Twitter rằng: "Đi cùng với bà ấy, một phần quan trọng trong ký ức văn hóa của dân tộc chúng tôi đã chẳng còn nữa." Cô còn cho biết thêm: "Mặc dù bà ấy ra đi khiến rất nhiều kiến thức thực nghiệm có giá trị về mặt ngôn ngữ đã bị mất đi, nhưng khả năng cứu vãn, khôi phục và hệ thống hóa ngôn ngữ vẫn còn đó."

Một người phụ nữ ôm di ảnh của bà Cristina Calderon (Ảnh: Reuters)

Người thân của bà Cristina Calderon (Ảnh: Reuters)

Tuy nhiên, theo cô Gonzalez, con gái bà Calderon, cuốn từ điển còn tồn tại, điều đó có nghĩa là vẫn còn có hy vọng bảo tồn ngôn ngữ này theo một số hình thức nào đó.

Hiện tại, cô còn là một trong những đại diện đang soạn thảo hiến pháp mới ở Chile. 

Người thân khóc thương bà Cristina Calderon (Ảnh: Reuters)

Người thân của bà Cristina Calderon (Ảnh: Reuters)

Bà Calderon sống trong một ngôi nhà đơn sơ và kiếm sống bằng nghề bán tất đan ở thị trấn Villa Ukika của Chile, một thị trấn do người Yagan lập nên ở ngoại ô Puerto Williams.

Hoa trong đám tang của bà Cristina Calderon (Ảnh: Reuters)

Dù hiện tại vẫn còn vài chục người Yagan sống trong cộng đồng nhưng, qua nhiều thế hệ, họ đã ngừng học ngôn ngữ này, vốn được coi là "biệt lập" vì rất khó xác định nguồn gốc của các từ của nó.

Tổ tiên của họ từng sinh sống trên các quần đảo ở cực nam Nam Mỹ, nay là Chile và Argentina, khu vực hướng về Nam Cực lạnh giá.

(Nguồn: www.reuters.com)