Trung Quốc tham vọng thay thế đồng USD

Trung Quốc đang đẩy mạnh ký các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với nhiều quốc gia, trong đó, đồng nhân dân tệ được sử dụng như phương tiện thay thế nhằm thách thức vị thế thống trị của đồng đô la Mỹ (USD) trong hệ thống tài chính quốc tế.

Tuần rồi, Trung Quốc và Saudi Arabia đạt thỏa thuận hoán đổi tiền tệ trị giá 7 tỉ USD. Thỏa thuận hiệu lực trong 3 năm và có thể được gia hạn nếu 2 bên nhất trí, cho phép hoán đổi tối đa 50 tỉ nhân dân tệ hoặc 26 tỉ riyal. Hồi tháng 8, Trung Quốc cũng “cứu nguy” cho Argentina, quốc gia vỡ nợ hàng loạt, bằng cách gia hạn thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với tổng trị giá 130 tỉ nhân dân tệ (19 tỉ USD). Mục đích là giúp quốc gia Mỹ Latinh thanh toán các khoản nợ đến hạn với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), sau nữa là tăng cường nguồn dự trữ ngoại hối đang cạn kiệt.

Ðó cũng là lần thứ hai trong 6 tháng Argentina sử dụng đồng nhân dân tệ để thoát khỏi tình trạng khó khăn và chính phủ hài lòng đến mức quyết định tăng cường thỏa thuận bằng cách thanh toán bằng đồng nhân dân tệ cho hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ðây cũng là những gì Brazil đang tìm kiếm dưới thời Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva, người cam kết mở rộng vai trò đồng tiền Trung Quốc trong hệ thống thanh toán của nước này.

Trung Quốc tăng sức mạnh đồng nội tệ

So với dòng chảy giao dịch ngoại tệ khổng lồ thực hiện mỗi ngày, thỏa thuận giữa Trung Quốc với Saudi Arabia hay Argentina chỉ như giọt nước trong đại dương. Nhưng nó cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, giảm phụ thuộc vào đồng USD. Tính đến nay, Trung Quốc đã ký thỏa thuận hoán đổi tiền tệ song phương (BSL) với không dưới 41 quốc gia và tổng giá trị đạt 554 tỉ USD.

Trung Quốc đang thực hiện chiến dịch nâng vị thế đồng nhân dân tệ, giảm sự phụ thuộc vào USD. Ảnh: Getty Images.

Nguyên tắc cơ bản đằng sau BSL là để tránh tình trạng khủng hoảng thanh khoản như trong đại dịch COVID-19, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán thương mại. Cho đến gần đây, BSL được đánh giá mang tính kỹ thuật và không có hoặc chỉ rất ít động cơ chính trị. Nhưng điều đó đang thay đổi khi Bắc Kinh đặt mục tiêu làm xói mòn quyền bá chủ của đồng USD, vốn được mặc định là đồng tiền neo và dự trữ trong nhiều thập kỷ. Theo Hội đồng Ðại Tây Dương, động lực thực sự đằng sau các thỏa thuận BSL là giảm dần sự phụ thuộc vào đồng USD trong các giao dịch song phương. Một phần vì lý do chính trị, cũng như để tránh sự biến động của giá trị đồng USD với các đồng nội tệ địa phương.

Ðể theo đuổi kế hoạch dài hạn này, Trung Quốc tạo ra mạng lưới BSL trong khu vực mà nước này dự định thống trị. Ngoài những quốc gia đang phát triển, Trung Quốc còn có hợp đồng hoán đổi tiền tệ song phương với Hàn Quốc, Singapore, Indonesia, Malaysia, Thái Lan trị giá 92 tỉ USD, giúp phổ biến đồng nhân dân tệ khắp các quốc gia phát triển nhanh nhất thế giới. Ðiều này có thể thuận tiện cho cả 2 bên, nhưng mục đích khác tinh tế hơn là cung cấp một loại tiền tệ thanh toán thay thế đồng bạc xanh. Ðó là lý do tại sao các nhà giao dịch tiền tệ đôi khi gọi đồng nhân dân tệ là “đồng bạc đỏ”.

Đồng USD duy trì vị thế

Bối cảnh trên khiến nhiều nhà kinh tế, đặc biệt là Trung Quốc, coi sự gia tăng đồng nhân dân tệ thông qua BSL là yếu tố “thay đổi cuộc chơi”. Trong một bài xã luận, tờ China Daily đánh giá thỏa thuận của Argentina là điểm nhấn về tiềm năng của nhân dân tệ trong giảm thiểu thách thức thiếu USD ở các nền kinh tế đang phát triển, thậm chí giúp cải tổ hệ thống tiền tệ toàn cầu.

Tuy nhiên, tỷ trọng thanh toán toàn cầu của nhân dân tệ chỉ ở mức 2,77% - thấp hơn nhiều so với những đồng tiền chủ chốt khác như euro, bảng Anh và yen Nhật. Ngược lại, với mức 42%, kỷ nguyên thống trị của đồng USD gần như không bị ảnh hưởng. Hiện tại, tuy các ngân hàng trung ương có xu hướng nắm giữ nhiều loại tiền dự trữ hơn nhưng vị thế của đồng bạc xanh sẽ không thay đổi lớn trong thời gian tới. Tuy nhiên, kế hoạch về phương tiện thay thế là rõ ràng, đặc biệt là ở các quốc gia né tránh chế tài của Washington. Hội đồng Ðại Tây Dương cảnh báo đồng nhân tệ đang nổi lên và sẽ được sử dụng ngày càng nhiều trong hệ thống thay thế này.

(Nguồn: baocantho.com.vn)

Link gốc: https://baocantho.com.vn/trung-quoc-tham-vong-thay-the-dong-usd-a167235.html