Thủ đô 35 tỷ USD của Indonesia và tương lai bất định

Dự án thủ đô Nusantara đầy tham vọng của Indonesia đang chao đảo khi ngân sách bị cắt giảm 85% và chỉ có 1.000 người đang sinh sống trong thành phố vốn được thiết kế cho 2 triệu dân.

Tượng Tổng thống đầu tiên Soekarno (phải) và Phó Tổng thống đầu tiên Mohammad Hatta của Indonesia do điêu khắc gia Nyoman Nuarta thực hiện tại Công viên Kusuma Bangsa, Nusantara. Ảnh: Yasuyoshi Chiba/AFP.

Một năm sau khi khánh thành, thủ đô mới Nusantara của Indonesia vẫn chỉ là những tòa nhà sang trọng nhưng vắng bóng người. Theo Hãng tin AFP, chỉ có hơn 1.000 nhân viên thuộc chính quyền thành phố cùng vài trăm công chức bộ và nhân viên y tế đang sinh sống tại đây, quá ít ỏi so với 12 triệu cư dân của Jakarta và mục tiêu 2 triệu dân của thành phố mới vào năm 2045. Đáng chú ý, ngân sách năm 2026 cho Nusantara bị cắt giảm từ 43,4 nghìn tỷ rupiah xuống chỉ còn 6,3 nghìn tỷ rupiah.

Chuyên gia chính sách công Dedi Dinarto từ công ty tư vấn Global Counsel nhận định với AFP rằng ý chí chính trị hiện tại đối với IKN (Ibu Kota Nusantara - tên chính thức của thủ đô mới) có vẻ lặng lẽ khi Tổng thống Prabowo Subianto rõ ràng đang muốn tập trung vào các chương trình phúc lợi hơn là dự án dời đô.

Theo Hãng tin Reuters, trong bài phát biểu về ngân sách năm 2026 trước quốc hội ngày 15/8/2025, ông Prabowo chỉ đề cập đến IKN lần duy nhất và tập trung nhiều hơn vào chương trình bữa ăn miễn phí cho 82,9 triệu trẻ em và phụ nữ mang thai với chi phí 335 nghìn tỷ rupiah.

Sự thay đổi này hoàn toàn khác biệt so với thời cựu Tổng thống Joko Widodo, người đã biến Nusantara thành dự án di sản chủ chốt của mình. Nhà thiết kế thành phố Sofian Sibarani cũng nhận xét với AFP về sự thay đổi nhịp độ rõ ràng: Trong thời ông Joko Widodo, mọi thứ diễn ra rất nhanh, nhưng giờ trong thời ông Prabowo... không nhanh như vậy. Bên cạnh đó, mới chỉ có 800 trong tổng số 6.600 hecta khu vực chính phủ cốt lõi được phát triển hoặc chuẩn bị xây dựng.

Dù vậy, Trưởng cơ quan thành phố Basuki Hadimuljono vẫn lạc quan, khẳng định các dự án trong khu điều hành nhỏ hơn - nơi có cung điện và các bộ - đã hoàn thành 97-98%. Ông nói thêm, Tổng thống Prabowo muốn chuyển đến Nusantara vào năm 2028, trước kỳ bầu cử tiếp theo, khi các khu vực lập pháp và tư pháp được xây dựng xong.

Bên cạnh những khó khăn về ngân sách và chính trị, Nusantara còn đối mặt với những thách thức cơ sở hạ tầng nghiêm trọng có thể cản trở mục tiêu trở thành trung tâm quyền lực của Indonesia. Ông Bambang Haryo Soekartono, thành viên hội đồng chuyên gia đảng Gerindra và là nghị sĩ Ủy ban VII Quốc hội, đã tính toán những con số đáng báo động về chi phí vận chuyển.

Theo tạp chí Tempo của Indonesia, nếu 2 triệu người phải di chuyển đến IKN với vé máy bay khứ hồi có giá 1,5 triệu rupiah, tổng chi phí vận chuyển sẽ lên tới 6 nghìn tỷ rupiah. Con số này chưa bao gồm chi phí lưu trú, ước tính 2 nghìn tỷ rupiah mỗi ngày, đưa tổng chi phí lên 8 nghìn tỷ rupiah mỗi ngày hay 2.920 nghìn tỷ rupiah mỗi năm.

Theo Tempo, Indonesia có khoảng 450 máy bay với sức chứa 200 hành khách, vận chuyển tổng cộng 360.000 hành khách mỗi ngày, trong khi nhu cầu ước tính lên tới 2 triệu hành khách. Sân bay Sultan Aji Balikpapan chỉ có thể tiếp nhận 30 máy bay hay khoảng 45.000 hành khách mỗi ngày, còn sân bay IKN hiện tại chỉ có thể phục vụ khoảng 600 hành khách mỗi ngày.

Theo AFP, một số nhân viên chính phủ đã bày tỏ sự dè dặt về việc chuyển đến một thành phố chưa hoàn thiện, cách Jakarta khoảng 1.200km. Chuyên gia Dedi Dinarto cảnh báo nếu không có sự thúc đẩy mạnh mẽ, dự án này có thể sẽ trở thành một "con voi trắng" - một thuật ngữ chỉ những dự án đầu tư lớn nhưng không mang lại lợi ích tương xứng, theo AFP.

(Nguồn: baodanang.vn)

Link gốc: https://baodanang.vn/thu-do-35-ty-usd-cua-indonesia-va-tuong-lai-bat-dinh-3301388.html