Sống ở nơi thấp dưới mực nước biển

Trên Trái Đất có những thành phố chiếm vị trí nổi tiếng là "thấp" nhất. Liệu có hại hay có lợi cho con người khi sống ở độ cao dưới mực nước biển?

Một số khu định cư hình thành nơi các mảng kiến tạo hội tụ hoặc phân kỳ và nằm ở dưới mực nước biển. Nếu khí hậu nóng, những khu vực thấp như vậy không thể chứa đầy nước (nó chỉ đơn giản là bốc hơi) và kết quả là nhiều năm sau, các thành phố có thể xuất hiện ở đó. Đôi khi các khu vực thấp dưới mực nước biển được hình thành do sự can thiệp của con người để biến đó làm nơi sinh sống, rồi dần dần phát triển thành đô thị đông người. Dưới đây là 5 thành phố như thế…

Hà Lan: Những thành phố "thấp"

Hà Lan có thể được gọi là một trong những quốc gia thấp nhất ở châu Âu và thành phố Rotterdam là điểm đất thấp nhất trong nước đó: "chiều cao" của nó là âm 7 mét so với mực nước biển. Thấp thứ hai là thành phố Nieuwekerk nằm ở độ cao 6,74 mét dưới mực nước biển. Ngay cả thủ đô Amsterdam cũng nằm sâu 4 mét dưới mặt biển và được xây dựng trên những chiếc cọc khổng lồ cắm sâu vào lòng đất. Nếu một trận lụt lớn do sự nóng lên toàn cầu đột nhiên xảy ra trên Trái đất, Amsterdam sẽ là thủ đô châu Âu đầu tiên chìm trong nước.

Rotterdam là một thành phố xinh đẹp, nhưng nó sẽ chìm trong nước trước.

Các chuyên gia đặt tên cho một số lý do cho vị trí thấp như vậy của Hà Lan. Đầu tiên, do băng tan sau kỷ băng hà, mực nước biển bắt đầu dâng lên và thủy triều dần dần tạo thành những hàng rào cồn cát dọc theo bờ biển trong tương lai. Một vùng đất xuất hiện luân phiên lấp đầy và khô cạn, và các con sông lớn ở địa phương mang theo cát khiến vùng đất này hầu như luôn khô ráo. Thứ hai, trong thời kỳ băng hà, Scandinavia chìm xuống một chút và sau khi băng tan, nó bắt đầu nổi lên trở lại, trong khi phía bắc và phía tây của Hà Lan hiện tại bắt đầu ổn định, và phần phía bắc của đất nước vẫn tiếp tục nhè nhẹ chìm xuống.

Ngoài ra, "sự suy giảm" của Hà Lan có liên quan đến các hoạt động của con người. Vào thế kỷ XI, những người nông dân Hà Lan đã bơm nước ra đây bằng cối xay gió, đồng thời xây dựng những con đê con đập. Vùng nước bên trong sụt giảm, đầm lầy bắt đầu bị oxy hóa và cạn kiệt. Khi mọi người lấy than bùn từ đây, những vùng đất thấp cũng được hình thành và sau đó người dân địa phương đã rút cạn.

Israel: Đâu là thành phố thấp nhất của Trái Đất

Ở Israel cũng vậy, có những nơi bị đánh giá thấp, trong số đó có Biển Chết, thấp hơn mực nước biển nói chung tới 422 mét! Điều này là do một thực tế khắc nghiệt: nó là một vùng trũng nằm trên các đứt gãy kiến tạo. Gần đó là thị trấn Neve Zohar, nơi nổi tiếng với các di tích và lịch sử của thời La Mã - Byzantine và Do Thái. Nó thậm chí còn thấp hơn cả Biển Chết và thường là thành phố thấp nhất trên thế giới, bởi vì Neve Zohar nằm ở độ sâu 395 mét dưới mực nước biển.

Còn Jericho - nằm trên lãnh thổ của Nhà nước Palestine có tranh chấp với Israel - nằm ở 275 mét dưới mực nước biển.

Điều thú vị là, theo các nhà nghiên cứu, cho đến năm 2500 TCN, mực nước của Biển Chết thậm chí còn thấp hơn, nhưng sau đó nó bắt đầu tăng dần.

Neve Zohar gần Biển Chết được coi là thành phố thấp nhất trên Trái Đất.

New Orleans: Các kỹ sư "làm quá"

Ở Mỹ cũng vậy, bạn có thể tìm thấy những thành phố lớn siêu thấp. Trong số đó có New Orleans - nơi từng bị tàn phá nặng nề bởi cơn bão Katrina - nó thuộc về miền đồng bằng sông Mississippi và có khoảng một nửa lãnh thổ nằm dưới mực nước biển. Vì vậy, trong trường hợp xảy ra lũ lụt toàn cầu, thành phố New Orleans sẽ chìm trong nước. Ở đây lũ lụt thường là do lũ sông và những cơn mưa lớn xảy ra ngay cả bây giờ.

 Nguyên nhân của những rắc rối này là do yếu tố con người. Khi những tên thực dân đến làm chủ vùng đất thường xuyên bị lũ lụt này, họ bắt đầu rút cạn nước, cư dân mới đến bắt đầu đào kênh thoát nước và xây đập. Rồi máy bơm hơi được phát minh và bắt đầu được sử dụng, đất khô lại, các túi khí bắt đầu hình thành, đất sét và cát bị nén lại. Kết quả là, vào cuối thế kỷ trước, người ta nhận thấy rằng đất ở đây đang nhanh chóng chìm xuống.

Azerbaijan: Thủ đô thấp nhất - Baku

Baku nằm trên bán đảo Absheron được coi là "thấp nhất" của các thành phố thủ đô. "Chiều cao" của nó là âm 28 mét so với mực nước biển. Đây là một khu vực nằm trong vùng trũng Caspi bị đánh giá thấp, được hình thành trên Trái Đất hàng triệu năm trước và bản thân Caspi cũng ở dưới mức được chấp nhận chung.

Việc hạ thấp mực nước biển ở phần này của Trái Đất được các nhà khoa học liên kết với các quá trình kiến tạo nhưng đến nay vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Giới khoa học cũng đã đưa ra một cách lý giải nhân tạo. Theo lý giải này thì hình như, vào những năm 1950, mọi người bắt đầu tích cực rút nước ngọt từ các con sông địa phương để cung cấp nước cho biển. Họ lấp đầy sông Volga do lũ lụt, các hồ chứa Volga lớn xuất hiện và Caspi nhận được ít nước hơn. Về phần mình, các con sông địa phương cung cấp nước cho biển cũng bị mất nước do rút nước mạnh để phục vụ nhu cầu nông nghiệp và công nghiệp, dẫn đến sụt lún đất. Tuy nhiên, phiên bản này đã không được xác nhận, bởi vì trong những năm 1990, với tác động của con người, mực nước biển Caspi ngược lại tăng nhẹ.

Nga: Astrakhan và Makhachkala

Vùng Astrakhan, nằm ở phía nam vùng Volga, nằm trên vùng đất thấp Caspi, và cũng có những thành phố nằm dưới mực nước biển. Ví dụ, ở phía nam Astrakhan, có những đoạn đạt tới âm 27,5 mét so với mực nước biển. Các chuyên gia lưu ý rằng chiều cao của Astrakhan cộng với sự xa xôi của nó với các đại dương ảnh hưởng đến khí hậu địa phương: mùa hè ở đây nóng hơn nhiều so với điều kiện bình thường.

Có cùng chiều cao với thủ đô Makhachkala của Cộng hòa Dagestan, nằm trên một đồng bằng thấp hẹp ở chân đồi và cũng thuộc vùng đất thấp Caspi. Vị trí này của Astrakhan và Makhachkala tương tự như vị trí của Azerbaijan, là có lý do, bởi vì phần này của Nga cũng nằm trong khu vực Caspi và các quá trình ngầm có thể có xu hướng chung.

Sống dưới mực nước biển có hại không?

Cuộc sống ở các thành phố "thấp" ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào? Bác sĩ đa khoa Denis Prokofiev (Nga) đã nói về điều này.

Thứ nhất, thành phố hoặc khu nghỉ dưỡng nằm càng cao so với mực nước biển thì áp suất khí quyển càng thấp và ngược lại. Ví dụ, nếu chúng ta nói về Nga, thì các thành phố nằm ở vị trí thấp nhất nằm trong bốn khu vực hàng đầu, đó là Dagestan, vùng Astrakhan, vùng Volgograd và Kaliningrad. Nếu ở những khu vực này áp suất khí quyển cao sẽ tác động trực tiếp đến huyết áp của con người. Theo đó, ở lại khu vực này đối với những người dễ bị tăng huyết áp hoặc huyết áp dao động mạnh là điều không mong muốn.

Thứ hai - thành phố càng thấp thì càng có nhiều oxy, vì như bạn đã biết, ở vùng cao, hàm lượng oxy trong không khí khá thấp, gây ra tình trạng thiếu oxy. Nồng độ oxy cao có tác dụng tốt đối với những người bị thiếu oxy. Vì vậy, đối với những người mắc bệnh não, thiếu máu não mãn tính, thiếu oxy mô, bệnh phổi phế quản, điều kiện như vậy sẽ thuận lợi. Núi thấp được chỉ định cho các bệnh về hệ thần kinh, viêm phế quản tắc nghẽn mãn tính (dạng nhẹ), hen phế quản và một số bệnh về hệ nội tiết. Vì vậy vùng núi thấp có tác dụng chữa bệnh.

Tuy nhiên, bác sĩ cũng cảnh báo: bất kỳ khu vực nào cũng có chống chỉ định. Người mắc bệnh tim mạch vành, đau thắt ngực trên chức năng cấp III, tăng huyết áp giai đoạn II và III, nhiễm độc giáp, cũng như đợt cấp của các bệnh viêm mãn tính nên tránh các thành phố "thấp". Xin lưu ý rằng mỗi thành phố như vậy là riêng biệt và không chỉ được đánh giá theo độ cao. Và ngoài ảnh hưởng của áp suất khí quyển, các yếu tố khác cũng đóng một vai trò - bức xạ tia cực tím, độ ẩm, v.v… Chúng sẽ khác nhau tùy thuộc vào khu vực.

Mực nước biển là một "chỉ dấu" rất tiện lợi và không đổi trên toàn cầu. Trên thực tế, chính mực nước biển và đại dương (mà biển này nhất thiết phải được kết nối) cũng không phải là hằng số - đặc biệt là nó có thể bị ảnh hưởng bởi thủy triều mặt trăng, do đó, các nhà địa lý khi tính toán độ cao và độ sâu lấy một vị trí có điều kiện (trung bình), được đo trong nhiều năm, của mực nước biển.

(Nguồn: An ninh Thế giới Online).

Link gốc: https://antgct.cand.com.vn/Khoa-hoc-Van-Minh/song-o-noi-thap-duoi-muc-nuoc-bien-i696896/